Að breyta Guði

Endursköpun guðsmyndar í ljósi reynslu kvenna af ofbeldi og kúgun

Útdráttur

Í þessari grein er rýnt í texta eftir fjóra kvennaguðfræðinga sem allar hafa lagt fyrir sig nýsmíði guðsmynda í ljósi gagnrýni á vald Guðs. Fyrsti textinn um það efni kemur frá Mary Daly en hún er ein af mikilvægustu formæðrum kvennaguðfræðinnar og hóf guðsmynda-gagnrýni sína skömmu fyrir 1970. Daly sem aðhylltist róttækan femínisma beindi skrifum sínum að kaþólsku kirkjunni og kenningum hennar. Hún komst fljótlega að þeirri niður-stöðu að henni væri ekki vært innan kirkjunnar, kirkjan væri handan endurskoðunar og endurnýjunar. Þrátt fyrir það eru áhrif hennar á síðari tíma kvennaguðfræðinga óumdeild. Það sýna textar eftir Sallie McFague, Ivone Gebara og Wendy Farley, sem allar hafa ástundað guðsmyndargagnrýni og guðsmyndarnýsköpun og lagt sérstaka áherslu á vald Guðs í þeim efnum. McFague leggur áherslu á að allt tal um Guð sé líkingamál og réttir fram guðslíkingar eins og t.d. Guð sem vinkonuna, elskandann og móðurina en þannig vildi hún leggja áherslu á vægi hins líkamlega og nálæga Guðs. Svipað má segja um texta Ivone Gebara en reynsla og líf hinna fátæku er forsenda guðslíkinga hennar. Aðalatriði hjá henni er að allt líf sé samtengt og hvað öðru háð. Guð finnum við í tengslum og skyldleika alls sem lifir. Framlag Wendy Farley til endursköpunar guðsmynda felst í endurtúlkun á hugtakinu vald. Hún vill halda áfram að tala um vald Guðs en endurtúlkar hugtakið. Valdi Guðs verður, að hennar mati, best lýst sem líknsemi en það er eiginleiki sem aðeins Guð býr yfir. Líknsemi Guðs megnar að leysa manneskjunnar úr greipum ofbeldis og illsku. Vald Guðs umbreytir og frelsar á hátt sem enginn mannlegur máttur getur gert.